Dlaczego pijemy kawę? Ma specyficzny, gorzkawy lub kwaskowy smak, zapach, aromat. Niektórzy (włączając mnie:)) nie wyobrażają sobie dnia bez choćby jednej szklanki tego wyjątkowego naparu!
Kawa to nic innego jak owoce i nasiona rośliny rodzaju botanicznego Coffea. Kawowiec to wiecznie zielone drzewko wymagające gorącego i wilgotnego klimatu. Dojrzały owoc kawowca to czerwona jagoda wielkością i kształtem przypominająca owoc wiśni. Są one okrągłe lub owalne, składające się ze skórki i soczystego, słodkiego miąższu, w którym znajdują się 2 półokrągłe ziarna nasienne. Na spłaszczonej stronie ziarna występuje głęboka bruzda zwana szwem. Ziarna kawy z kawowca wydobywa się poprzez suszenie na słońcu, a następnie wyłuskiwanie maszynowe bądź zgniatanie owocu pomiędzy bębnami i usuwanie łupinki i miąższu, co odbywa się przy dużej ilości wody. Średnio z 4000 owoców uzyskuje się 1 kg kawy!
Kawy lekko palone mają silniejszy aromat niż mocno palone, które dają ciemny napar z silnym posmakiem goryczki. Kawy palone w wyższych temperaturach są bardziej cierpkie. W zależności od gatunku botanicznego rozróżnia się kawy Arabica, Robusta, Liberika, Excelsa i Arabusta. Największe wymagania klimatyczne ma Arabica, osiąga jednocześnie najwyższą jakość, jest więc też najdroższa. To stąd bierze się takie zróżnicowanie cenowe kawy w sklepach
Na rynku rzadko kawa występuje jako jednolity gatunek, zwykle jest to mieszanina co najmniej 2 gatunków. W zależności od stopnia przetworzenia rozróżnia się:
- kawę surową – inaczej zwaną kawę zieloną, czyli surowe ziarna czerwonych jagód kawowca,
- kawę paloną – otrzymana przez upalenie kawy zielonej (ziarnista lub mielona),
- kawę dekofeizowaną – o zawartości kofeiny do 0,08%,
- kawę instant – rozpuszczalną:
instant – ekstrakt kawowy, rozpuszczalny w wodzie, suszony metodami fizycznymi wyłącznie z kawy palonej,
instant rozpyłową – kawa rozpuszczalna otrzymana w wyniku suszenia rozpyłowego ekstraktu kawowego,
instant aglomerowaną – kawa rozpuszczalna otrzymana w wyniku łączenia wysuszonych cząstek kawy,
liofilizowaną – kawa rozpuszczalna uzyskana w wyniku wymrożenia, a następnie odprowadzeniu lodu w wyniku procesu sublimacji.
Picie niewielkiej ilości kawy ma wpływ na wydolność psychofizyczną, zwiększa bowiem koncentrację i refleks poprzez łagodne pobudzenie. Zbyt wysokie dawki odnoszą wręcz odwrotny skutek. Kawa podnosi przemianę materii. Kofeina wzmaga ilość wydzielanego moczu, a tym samym podobnie jak herbata przyczynia się do odwadniania i wysuszenia organizmu.
Kawa wypijana w dużych ilościach (3 i więcej w ciągu dnia) może wypłukiwać z organizmu składniki mineralne, takie jak potas, magnez oraz wiązać w nierozpuszczalne kompleksy wapń (warto pić kawę z mlekiem, aby kwas fitynowy wiązał się z wapniem zawartym w mleku, a nie z organizmu). Jeśli wypija się jedną lub dwie kawy dziennie, raczej pozytywnie wpływa na organizm, choć nie ma co ukrywać, iż jest to uzależniająca używka.
Dlaczego niektóre kawy są bardziej cierpkie, inne mniej, i skąd przyspieszone bicie serca po kilku kawach w niedługim odstępie czasu, dowiesz się z II – giej części artykułu.